وجه تمایز سنتی و مدرن

وجه تمایز دوران های تاریخی بشر، در وجود یا فقدان ذخایر علمی - فنی نیست. بلکه این حد فاصل، دو مکانیسم اصلی زیر است:

 

• مکانیسم اول: روش کسب علم و فن
• مکانیسم دوم: روش انتقال علم و فن

 

دو تحول اساسی فوق باعث شده است که بشر در دوران مدرن تاریخ خود موفق به صرفه جوییهای عظیم در نادرترین منابع خود یعنی زمان، گردد. این صرفه جویی است که امکانات وسیع افزایش بازدهی و تولید را برای انسان های عصر جدید فراهم آورده است.

زمان به مفهوم قراردادی ثانیه ها، در دو جامعه سنتی و مدرن، اساسا قابل مقایسه نیستند و بدین صورت است که با گذشت هر ثانیه، شکاف عقب ماندگی بین جوامع سنتی و مدرن معادل کمیت مشخص شده در محور عمق زمان زیاد می گردد.

بیکاری پنهان

در جوامع سنتی، اصل بر این است که منشاء خانوادگی شخص، تعیین کننده اصلی نقش تولیدی اوست. اگر کسی در خانواده کشاورز به دنیا آمد، انتظار می رود کشاورز شود. اگر پدر نجار بود، انتظار می رود نجار شود و ... .این موضوع تحرک و انگیزه اجتماعی را از بین می برد.

در این خانواده ها زمانی که فرزندان، بزرگ می شوند، پدر از ایشان می خواهد که در همان واحد تولیدی مشغول به کار شوند؛ این در حالی است که واحد تولیدی نیاز به نیروی کا جدید ندارد و این افزایش نیرو، فقط به این دلیل است که فرزندان نیازمند کار و غذا هستند. اینجاست که بازدهی سرانه شاغلین پایین می آید (بیکاری پنهان) و همچنین مصرف سرانه، کم می شود.

ویژگی های نیروی انسانی مولد

از نظر تولیدی، نیروی انسانی باید دارای ویژگی های زیر باشد تا قدرت توانایی تولید داشته باشد.

1. انرژی
2. استقامت
3. انگیزه
4. دانش
5. مهارت

تعادل معیشتی و تعادل رفاهی

در دوران سنتی، ویژگی اصلی چرخه اقتصادی، ((تعادل معیشتی)) بوده است. یعنی تأمین وسایل و ضروریات اولیه حیات انسان، هدف اصلی بشر است. دلیل این امر، تولید محدود در این دوره است. از دیگر خصلت های  این دوره، محدودیت علم و فن(و به تبع آن، محدودیت در منابع)، محدودیت نیروی انسانی، محدودیت تولید، جمعیت نسبتاً زیاد درگیر با تولید و بالاخره، تعادل معیشتی بخور و نمیر است.

ویژگی اصلی چرخه اقتصادی، در دوران مدرن و جوامع توسعه یافته، به ((تعادل رفاهی))، تبدیل شده است.

چرخه اصلی زندگی اقتصادی بشر

(براساس چگونگی تلفیق عوامل تولید)

---

1. دوره تاریخی اولیه

2. دوره تاریخی متکی بر کشاورزی

3. دوره تاریخی متکی بر انقلاب صنعتی

---