لزوم جابجایی تعطیلات آخر هفته
لزوم جابجایی تعطیلات آخر هفته
✍️ دکتر جعفر خیرخواهان
▪️ادیان بزرگ پیروان خود را به یک روز عبادت در هفته سفارش کرده‌اند؛ در دین یهود روز شنبه را برگزیدند که کار کردن را مجاز نمی‌دانستند. مسیحیان هم ابتدا شنبه را برای استراحت مقرر کردند اما زمانی که کنستانتین کبیر امپراتور روم به دین مسیحیت گروید روز یکشنبه را تعطیل تعیین کرد که برخی می‌گویند به این دلیل بود تا پیروان ادیان شرقی که خورشید را عبادت می‌کنند جذب مسیحیت کند (با توجه به کلمه sunday که به معنی روز خورشید است). چند سده پس از آن با ظهور دین اسلام، در قرآن کریم روز جمعه به‌عنوان روزی مقدس معرفی شد تا تفاوت آن با سایر ادیان دیده شود و مؤمنان در هنگام ظهر به نماز جمعه بروند، اگرچه الزامی خاص به استراحت کردن و حرمت کار و تجارت نشده بود.
▪️جهانی‌شدن اقتصادها، ارتباطات تجاری و شراکت در تولید بین کشورهای گوناگون جهان در کنار حضور هرچه بیشتر بنگاه‌های چندملیتی در اقصی نقاط جهان باعث شده است که همه دنیا به هم پیوند بخورد. بازارهای جهانی و بورس سهام و معاملات بانکی هم تمام جهان را به هم وابسته کرده است. در اقتصادهای امروزی سهم اصلی در تولید به خدمات و تولیدات ناملموس تعلق دارد. این نوع تولیدات به نیروی فکری و دانشی نیازمند هستند که به زمان و مکان خاصی پایبند نبوده و بیشترین ارزش افزوده را خلق می‌کنند. چنین شرایطی ایجاب می‌کرد که روزهای معینی برای تعطیلات رسمی پایان هفته تعیین شود. این‌گونه بود که روزهای شنبه و یکشنبه به‌عنوان تعطیلات رسمی در تمام کشورهای غیرمسلمان و کشورهایی که زمانی مستعمره کشورهای غربی بودند به رسمیت شناخته شد. اما در کشورهای مسلمان خاورمیانه از جمله ایران که جمعه از قدیم الایام به‌عنوان روز تعطیل مذهبی بود، با افزایش روزهای تعطیل آخر هفته به دو روز، بطور خودکار روز پنج‌شنبه را به روز دوم تعطیلات خود افزودند.
▪️با چنین تصمیمی این کشورها عملا تنها سه روز دوشنبه تا چهارشنبه را با بقیه جهان و شرکای تجاری بین‌المللی خود در ارتباط بودند. کشورهای عربی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که یکایک به زیان اقتصادی در حال افزایش ناشی از چنین وضعیتی پی بردند با حفظ تعطیلی روز جمعه، تعطیلی روز پنج‌شنبه را به شنبه انتقال دادند تا بتوانند چهار روز در هفته را با جهان مرتبط باشند. آخرین کشورهای مسلمان عربی که به این تغییر رضایت دادند عمان و عربستان سعودی بودند که در سال 2013 این کار را کردند. آنها تا مدت‌ها با مخالفت روحانیونی روبه‌رو شدند که معتقد بودند چنین کاری پیروی از رسم یهودیان است که تعطیلی‌شان از شبانگاه جمعه تا شبانگاه شنبه ادامه داشت و حتی یک گام به سمت پذیرفتن تعطیلات مسیحیان به حساب می‌آید که پایان هفته‌شان شنبه و یکشنبه بود.
▪️با توجه به اینکه تعطیلی روز پنج‌شنبه هیچ توصیه دینی ندارد صرفنظر کردن از آن نباید دشوار باشد. دنیا به سرعت در حال تحول و تغییر است که باید تا جای ممکن با آن همراه شد. اقتصاد ایران گرفتار مشکلات عدیده‌ای است و باید هر تلاش عملی چه کوچک و چه بزرگ صورت بگیرد تا اجازه حرکت و نفس‌کشیدن به آن بدهیم. جابه‌جایی روزهای تعطیل آخر هفته به جمعه و شنبه یکی از این تلاش‌های کوچک و تغییرات ضروری است که باید خیلی سریع انجام دهیم و بر مخالفت‌ها و مقاومت‌ها فائق آییم.
برگرفته از: کانال انجمن اقتصاددانان ایران
